Çocuklarımızın ilk muayenesi için ne zaman ortodonti uzmanına başvurmalıyız?

Ağızda kalıcı dişlerin çıkmaya başladığı 6-7 yaşlarında ilk muayene için ortodonti uzmanına başvurulmalıdır. Bu yaşlarda ortodontik problemlerin ilk belirtileri ortaya çıkabilmektedir.

Erken muayene neden önemlidir?

Erken yaşta yapılan ortodontik muayene ileride meydana gelebilecek problemleri önlemeye yardımcı olabileceği gibi doğru tedavi zamanlamasının da tespit edilmesini sağlamaktadır.

Ortodontik tedaviye başlama yaşı nedir?

Genellikle ortodontik tedaviler 9 ila 12 yaşları arasında süt dişlerin düşüp yerine daimi dişler geldiğinde başlamaktadır. Bazı durumlarda ise erken dönem ortodontik uygulamalar gelecekte yapılacak tedaviyi kolaylaştırabilir ya da tedavi gereksinimi tamamen ortadan kaldırabilir. Bu durumlar:

Şiddetli çapraşıklıklar;

Çenelerin tüm daimi dişlerin sığamayacağı kadar küçük olduğu durumlarda çeneler takıp çıkarmalı apareyler (damaklık) kullanılarak genişletilebilir ya da diş çekimi yapılabilir. Bu durum ileride diş telleri ile yapılacak tedavilerin süresini kısaltmaktadır.

Şiddetli ön çapraz kapanış;

Alt ön dişler üst ön dişlerinin önünde yer alıyorsa bu durum problemin asıl sebebine göre damaklık ya da ağız dışı apareyler ile düzeltilebilmektedir.

Üst dişlerin önde yer alması;

Bu durum üst dişlerde kırığa sebep olabilmektedir. Damaklıklar ile tedavi edilebilmektedir.

Zararlı alışkanlıkların tedavi edilmesi;

Parmak emme: Genellikle 2-4 yaşları arasında terkedilmesi beklenir. Eğer terk edilmezse parmak emme ile oluşan basınç ile üst ön dişlerin ileri doğru fırlaması ve damaklarda şekil bozuklukları meydana gelebilmektedir.

Dil itimli yutkunma;

Yutkunma esnasında dilin dişler arasından dışarı çıkmasıdır. Oluşan basınç sayesinde dişler öne doğru fırlamaktadır.

Ağız solunumu;

Alt ve üst çenelerin anormal büyümesine sebep olabilmektedir.

Takıp çıkarmalı apareyler can acıtır mı?

Hayır, can acıtmaz. Birkaç gün içerisinde damağın bir parçası gibi kabullenilir.

Damaklık kırılır ya da kaybolursa ne yapılmalıdır?

Vakit kaybetmeden kendi ortodonti uzmanına başvurulmalıdır. Tedavi ile sağlanan değişikliğin korunabilmesi için mutlaka yeni aparey yapılmalıdır. Yoksa çeneler eski durumuna geri dönebilir.

Ortodontik aparey (damaklık) ne kadar süre ile kullanılır?

Genellikle bu tip apareylerin düzenli kullanımı ile 6-8 ayda gerekli düzelme elde edilir. Daha sonra elde edilen düzelmenin korunması için 6 ay boyunca aparey geceleri kullandırılır.

Yemek yerken aparey kullanılabilir mi?

Bu tip apareyler genellikle doktorunuz farklı bir kullanım şekli önermediyse yemekler ve diş fırçalama haricinde sürekli kullanılır.

Damaklık çıkarıldığında nerede saklanmalıdır?

Apareyler ağızdan çıkarıldıktan sonra muhakkak doktorunuz tarafından verilen kutular içinde saklanmalıdır. Kesinlikle peçeteye sarılmamalıdır. Peçeteye sarıldığında sıklıkla yanlışlıkla çöpe atılabilmektedir.

Damaklık çıkarıldığında nerede saklanmalıdır?

Apareyler ağızdan çıkarıldıktan sonra muhakkak doktorunuz tarafından verilen kutular içinde saklanmalıdır. Kesinlikle peçeteye sarılmamalıdır. Peçeteye sarıldığında sıklıkla yanlışlıkla çöpe atılabilmektedir.

Aparey nasıl temizlenmelidir?

Aparey su ve diş fırçası yardımı ile temizlenmelidir. Macun ya da sabun kullanmaya gerek yoktur.

Makaleyi Yazan Hekim: Ortodonti Uzmanı Dr. Çağrı Gazioğlu Özle