Gömülü diş çekimi, dişin ağız ortamına normal şekilde süremediği ve kemik/diş eti altında problem oluşturduğu durumlarda uygulanan cerrahi bir işlemdir. İlk adım, ayrıntılı muayene ve görüntülemedir. Panoramik röntgen ile dişin konumu, kök şekli ve komşu yapılarla (alt çenede inferior alveoler sinir, üst çenede maksiller sinüs) ilişkisi değerlendirilir. Radyografide sinirle yakın temas, kök eğriliği, derin gömülülük veya anormal konum şüphesi varsa hekiminiz üç boyutlu değerlendirme için CBCT (konik ışınlı BT) isteyebilir.
Planlama netleştikten sonra lokal anestezi uygulanır ve bölge tamamen uyuşturulur. Cerrah, dişi açığa çıkarmak için diş etinde küçük bir kesi yapar; gerekli görülürse çok sınırlı kemik kaldırma (osteotomi) ile dişin kronu/kökleri görünür hale getirilir. Gömülülük derecesine göre diş, çevre dokulara en az travma olacak biçimde parçalara ayrılarak (kron/kök ayırma) çıkarılabilir. Bölge bol serumla yıkanır, keskin kemik kenarları düzeltilir, gerekirse emilebilir/emilemeyen dikişlerle yara kenarları kapatılır ve kanama kontrol edilir. İşlem sonrası soğuk uygulama ve reçete edilen ilaçlar ile konfor artırılır; cerrah, kişiye özel bakım talimatları verir.
Gömülü Diş Çekimi Hangi Durumlarda Zorunludur?
Çekim endikasyonu “rutin” değil, klinik ve radyografik bulgulara dayanır. Şu durumlarda cerrahi genellikle tıbben gereklidir: tekrarlayan veya şiddetli perikoronitis (kısmen sürmüş dişi örten diş etinin iltihabı), komşu ikinci azıda çürük veya periodontal kemik kaybı, dişin komşu diş köküne rezorpsiyon (erime) yapması, kist/tümör gibi patolojik oluşumlar, ikinci azının sürmesini engelleme ya da ortognatik/ortodontik veya protez planlarıyla uyumsuzluk. Ayrıca ağrı, çiğneme kısıtlılığı, ağız açmada zorluk ve tekrarlayan şişlik atakları da çekim lehine güçlü bulgulardır.
Bununla birlikte hiçbir semptomu olmayan, kemik içinde stabil ve patoloji göstermeyen gömülü dişlerde “her ihtimale karşı” çekim yaklaşımı güncel klinik pratikte desteklenmez. Bu olgularda düzenli takiple ilerlemek, risk-fayda dengesine göre daha uygundur. Karar, hekim muayenesi ve radyografik kanıtların birlikte değerlendirilmesiyle verilir.
Gömülü Diş Çekimi Öncesi Hangi Hazırlıklar Yapılır?
İşlem öncesi ayrıntılı tıbbi sorgulama yapılır: sistemik hastalıklar (ör. kontrolsüz diyabet), gebelik durumu, kan sulandırıcı/antikoagülan kullanımı, ilaç alerjileri, geçmiş enfeksiyon veya çene eklemi sorunları kayda alınır. Gerekli ise hekiminiz ilgili hekimlerle konsültasyon isteyebilir. Ağız içinde akut enfeksiyon varsa önce enfeksiyon kontrol altına alınır; diş taşı/plak temizliği ile cerrahi alanın hijyeni iyileştirilir.
Hasta bilgilendirmesi bu sürecin parçasıdır: cerrahi aşamalar, beklenen şişlik/hassasiyet, olası komplikasyonlar (kuru soket, enfeksiyon, sinir yaralanması, sinüsle ileti vb.) ve iyileşme süreci anlatılır. Bazı hastalarda işlem anksiyetesini azaltmak için sedasyon seçenekleri değerlendirilebilir. Randevu günü öncesinde hekimin önerdiği şekilde beslenme, sigara/alkol kısıtlaması ve eşlik eden ilaçların yönetimi konusunda net talimatlar verilir.
Gömülü Diş Çekiminde Hangi Yöntemler Kullanılır?
Kullanılan teknik, dişin konumu ve zorluk derecesine göre değişir. En sık uygulanan yaklaşımlar:
Lokal anestezi altında cerrahi çekim: Çoğu vakada yeterlidir. Zar gerekiyorsa üçgen veya zarf flep açılır, sınırlı kemik kaldırılır, diş uygun noktalardan bölünerek travma minimize edilir.
Sedasyon eşliğinde cerrahi: Aşırı anksiyetesi olan veya çoklu/komplike vakalarda, anestezi uzmanı gözetiminde bilinçli sedasyon uygulanabilir.
Nadir durumlarda genel anestezi: Çok sayıda gömülü dişin aynı seansta alınacağı, hava yolu yönetimi veya hasta iş birliğinin mümkün olmadığı özel durumlarda tercih edilebilir.
Teknik ayrıntılarda amaç; çevre kemiğe, komşu dişlere ve yumuşak dokulara en az travma ile dişi çıkarmak, etkili irrIgasyon ve atraumatik elevasyon ile komplikasyon riskini düşürmektir. Üst molarlarda sinüs zeminine, alt molarlarda inferior alveoler ve lingual sinire yakınlık özel dikkat gerektirir.
Gömülü Diş Çekimi Ne Kadar Sürer?
Süre; gömülülük derinliği, dişin açısı (mezioanguler, horizontal, distoanguler, vertikal), kök sayısı/şekli, kemik yoğunluğu, sinir-sinüs yakınlığı ve hastanın ağız açıklığı gibi faktörlere bağlıdır. Basit yarı gömülü vakalar 15–30 dakika içinde tamamlanabilirken, derin ve çok köklü dişlerde süre 45–60 dakika veya daha uzun olabilir. Süre uzaması tek başına olumsuzluk göstergesi değildir; güvenli ve kontrollü çalışmak önceliklidir.
Gömülü Diş Çekimi Ağrılı Bir İşlem Midir?
İşlem sırasında ağrı beklenmez, çünkü bölge lokal anesteziyle tamamen uyuşturulur; hasta basınç/elevasyon hissedebilir ama ağrı duymaz. İşlem sonrası ilk 24–72 saatte hafif-orta düzeyde ağrı, şişlik ve çene hareketlerinde kısıtlılık normaldir; genellikle hekimin önereceği uygun analjezikler ve soğuk uygulama ile kontrol altına alınır. Ağrının giderek artması, kötü koku/tat, pıhtının yerinden oynaması gibi bulgular “kuru soket (alveolit)” açısından hekime bildirilmelidir.
Gömülü Diş Çekimi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
İyileşmenin sorunsuz ilerlemesi büyük ölçüde ilk 48–72 saatteki bakıma bağlıdır:
Kanama kontrolü: Gaz tamponu hekimin söylediği süre boyunca sıkıca ısırın; tükürme, pipetle içme ve ağız çalkalamadan kaçının (pıhtı yerinden oynayabilir).
Soğuk uygulama: İlk 24 saatte aralıklı buz kompresi şişliği ve ağrıyı azaltır.
Beslenme: İlk gün yumuşak/ılık gıdalar; çok sıcak-soğuk, sert/çekirdekli yiyeceklerden kaçının. Bol su için; alkol ve sigaradan uzak durun (en az 48–72 saat, ideali daha uzun).
Ağız bakımı: İlk gün fırçalama cerrahi alandan uzak tutulur; 24 saat sonra hekimin önerdiği şekilde nazik fırçalama ve uygun antiseptik/saline ile hafif çalkalama yapılabilir. Dikişler emilebilir değilse genelde 7–10 günde alınır.
İlaçlar: Antibiyotik/analjezik/antienflamatuar kullanımı sadece hekimin talimatına göre olmalıdır.
Aşağıdaki durumlar olursa hekiminize başvurun: dinmeyen/artan ağrı, yoğun/pıhtı ile kontrol edilemeyen kanama, 38 °C üzeri ateş, kötü koku/akıntı, giderek artan şişlik, dudak/dil/çenede uzayan uyuşukluk veya yutma/nefes alma güçlüğü.
Gömülü Diş Çekimi Sonrası İyileşme Süreci Ne Kadardır?
İlk 24–72 saatte şişlik maksimuma çıkar, sonra kademeli olarak azalır. Yumuşak dokular genellikle 7–14 gün içinde kapanır; çiğneme konforu çoğu hastada birkaç gün–1 hafta içinde belirgin şekilde iyileşir. Kemik içi yeniden şekillenme daha uzundur: çekim boşluğunun kemikle dolması 6–12 hafta, tam kemik olgunlaşması ise olguya göre 3–6 ay sürebilir. Sinir yakınlığı olan vakalarda geçici uyuşukluk oluşmuşsa, çoğu zaman haftalar–aylar içinde iyileşme görülür; bu, hekiminiz tarafından düzenli takip edilmelidir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.
Tanı ve tedavi için mutlaka hekimine başvurmalısın.